Αν και μας αρέσει πολύ να πιστεύουμε ότι είμαστε σούπερ έξυπνα και ορθολογικά όντα (που είμαστε) δεν είμαστε μόνο αυτό. Δηλαδή έχουμε αναπτύξει κάποιες δομές του εγκεφάλου μας που μας επιτρέπουν να σκεφτόμαστε κριτικά, αυθαίρετα και αναλυτικά αλλά έχουμε κρατήσει και τις πρότερες δομές του εγκεφάλου οι οποίες εξασφάλιζαν και εξασφαλίζουν την επιβίωση μας.
Έτσι λοιπόν ένα κομμάτι της επιβίωσης αφορά την τάση μας να θέλουμε να προστατεύσουμε τα μωρά που βλέπουμε τα οποία εξ' ορισμού είναι ανυπεράσπιστα και χρειάζονται την φροντίδα μας. Πως αλλιώς θα επιβιώσουμε αν δεν φροντίσουμε τα μικρά μας; Τι χαρακτηριστικά έχουν λοιπόν τα μωρά; Έχουν δυσανάλογα με το κεφάλι μεγάλα μάτια, δυσανάλογα με το υπόλοιπο σώμα μεγάλο κεφάλι, μικρή μύτη, μικρό πηγούνι, είναι γενικά (πολύ) μικρά. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μας φαίνονται "γλυκούλικα". Επιστημονικά αυτό έχει ονομαστεί "baby schema". Φυσικά δεν ισχύει αυτό μόνο για τα ανθρώπινα μωρά αλλά για τα περισσότερα μωρά του ζωικού βασιλείου. Τα χαρακτηριστικά αυτά φαίνεται να εκκινούν μια αυτόματη, γονεϊκόμορφη , φροντιστική τάση προς τα ευάλωτα αυτά πλάσματα τα οποία μας χρειάζονται για να επιβιώσουν. Λίγοι άνθρωποι θα δουν ένα μωρό γατάκι, σκυλάκι, λαγουδάκι και δεν θα θέλουν να το φροντίσουν, προσέξουν, αγκαλιάσουν. Μέχρι και τα νυχτεριδομωρά δεν ξεφεύγουν από αυτό.
Φυσικά δεν μπορούμε να φροντίσουμε πρακτικά ένα μωρό που βλέπουμε στο ίντερνετ αλλά είναι ήδη "πολύ αργά". Έχει ενεργοποιηθεί αυτή η τάση μας και σκεφτόμαστε ότι παίζουμε με αυτό και το κάνουμε να γελάει και διασκεδάζει.
Τι έχει να πει λοιπόν η ψυχολογία για τον αξιολάτρευτο (πανάθεμα τον) Baby Yoda; Ε καταρχάς τον λένε "Baby" και ξεκινάμε ήδη δύσκολα η φάση αφού μας δηλώνει φάτσα φόρα ότι είναι ΜΩΡΟ, ασχέτως αν "κανονικά" είναι 50 ετών, ποιός το ξέρει αυτο; Αλλά δεν σταματά εκεί. Είναι μικροσκοπικός, έχει τεράστια μάτια, μεγάλο κεφάλι αλλά μικροσκοπική μύτη και ανύπαρκτο πηγούνι. Είναι φτιαγμένος για να μας ξυπνήσει όλα αυτά που λέμε πιο πάνω. Δεν υπάρχει μεν αλλά αν υπήρχε θα κάναμε ότι μπορούσαμε για να είναι καλά, υγιές, φροντισμένο και ευτυχισμένο. Εν ολίγοις δεν φταίμε εμείς, αυτός μοιάζει υπερβολικά με ΜΩΡΟ για να το αντέξει η βιολογία μας χωρίς να επηρεαστούμε.
Υ.Γ: Αν θέλετε να τον φάτε, σφίξετε δυνατά, αυτό είναι επίσης φυσιολογικό και λέγεται "cute agression" (http://bit.ly/2LOVAus). Είναι μια πολύπλοκη συναισθηματική αντίδραση που μεσολαβεί μεταξύ έντονων συναισθημάτων και μας επιτρέπει να φροντίσουμε το "γλυκό" πλάσμα που έχουμε μπροστά μας. Δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική πρόκληση κακού.
ΠΗΓΕΣ:
Glocker, M. L., Langleben, D. D., Ruparel, K., Loughead, J. W., Gur, R. C., & Sachser, N. (2009). Baby Schema in Infant Faces Induces Cuteness Perception and Motivation for Caretaking in Adults. Ethology, 115(3), 257–263. doi: 10.1111/j.1439-0310.2008.01603.x
Morten L. Kringelbach, Eloise A. Stark, Catherine Alexander, Marc H. Bornstein, Alan Stein. On Cuteness: Unlocking the Parental Brain and Beyond. Trends in Cognitive Sciences, 2016; DOI: 10.1016/j.tics.2016.05.003
Stavropoulos KKM and Alba LA. (2018). “It’s so Cute I Could Crush It!”: Understanding Neural Mechanisms of Cute Aggression. Front. Behav. Neurosci. 12:300. doi: 10.3389/fnbeh.2018.00300
Κείμενο του Νίκου Νακόπουλου
Ψυχολόγος MSc, Ψυχοθεραπευτής CBT