Συχνές Ερωτήσεις
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να επισκεφθώ ψυχολόγο;
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μια κατάλληλη στιγμή να επισκεφθεί κανείς έναν/μια ψυχολόγο. Υπάρχουν πολλές κατάλληλες στιγμές. Μερικές μόνο από αυτές είναι οι εξής:
-
Όταν υπάρχει στον ορίζοντα ένα μικρό ή μεγάλο αλλά δυσεπίλυτο πρόβλημα το οποίο μας δυσκολεύει και μας φέρνει σε δύσκολη θέση.
-
Όταν δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας σε ένα ή περισσότερους τομείς.
-
Όταν αναγνωρίζουμε ότι πληγώνουμε τον εαυτό μας ή/και άλλους με τη συμπεριφορά μας.
-
Όταν αισθανόμαστε ότι μας κακομεταχειρίζονται.
-
Όταν δυσκολευόμαστε σε κάτι γενικότερα.
-
Όταν παρατηρούμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε αυτά που κάναμε παλιότερα με την ίδια ευκολία ή ευχαρίστηση.
-
Όταν αισθανόμαστε ότι «δεν πάει άλλο».
Όπως βλέπετε, οι καταστάσεις οι οποίες είναι «η κατάλληλη στιγμή» ποικίλουν σε δυσκολία και ένταση. Αναλόγως, αναμένεται να ποικίλλει και ή διάρκεια της θεραπείας. Το μόνο σίγουρο είναι ένα: ο/η ψυχολόγος δεν είναι μόνο για τα «εύκολα» αλλά ούτε και μόνο για τα «δύσκολα».
Δεν είναι καλύτερα να το προσπαθήσω μόνος/η μου;
Ναι. Είναι πάντα καλύτερο να προσπαθούμε αρχικά μόνοι μας να διαχειριζόμαστε την καθημερινότητα μας. Όμως δεν είναι πάντα δυνατό αυτό. Άλλοτε οι γνώσεις και ο δεξιότητες μας στους υπολογιστές, τα υδραυλικά, την δουλειά μας, τα ερωτικά, κάποια επισκευή στο σπίτι, τα ακαδημαϊκά μας είναι ικανοποιητικές και μας αρκούν για να ανταποκριθούμε στις αντίστοιχες καταστάσεις.
Από την άλλη, κάποιες φορές δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε σε κάποιες καταστάσεις και τείνουμε να ζητάμε την συνδρομή άλλων οι οποίοι για κάποιο λόγο π.χ περισσότερες γνώσεις ή χρόνο κλπ μπορούν να μας βγάλουν από την δύσκολη θέση. Μία τέτοια περίπτωση είναι και αυτή του/της ψυχολόγου που έχει τις γνώσεις και την εμπειρία να μας υποστηρίξει σε μια σειρά από καταστάσεις.
Μια από τις πιο συχνά συναντώμενες φράσεις ατόμων που ολοκληρώνουν μια επιτυχημένη θεραπεία είναι η εξής: "Μακάρι να το είχα κάνει νωρίτερα όλο αυτό".
Ποια η διάρκεια μιας συνεδρίας και ποια η συχνότητα τους;
Η κάθε συνεδρία διαρκεί 45’- 60’. Δεν κρίνεται ωφέλιμο να έχει μικρότερη έκταση προκειμένου να υπάρχει αρκετός χρόνος να συζητηθούν εις βάθος τα εκάστοτε θέματα. Επίσης δεν κρίνεται βοηθητικό να έχει μεγαλύτερη διάρκεια γιατί ζητούμενο είναι η ποιότητα και όχι η ποσότητα. Βέβαια υπάρχουν και εξαιρετικές περιστάσεις που χρήσουν εξαιρετικής διαχείρισης.
Η τυπική συχνότητα των συνεδριών είναι μια (1) συνεδρία ανά εβδομάδα. Από εκεί και πέρα ανάλογα τους θεραπευτικούς στόχους και τις εκάστοτε ανάγκες, θεραπευτής και θεραπευόμενος/η μπορούν να συμφωνήσουν να συναντιούνται πιο συχνά ή πιο αραιά.
Πότε θα είμαι αρκετά καλά ώστε να μη χρειάζομαι συνεδρία;
Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια απλή απάντηση. Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες και δεν θα ήταν δίκαιο να δοθεί μια προκαθορισμένη απάντηση.
Επί του θέματος, μπορούμε να πούμε ότι η λήξη της θεραπείας λόγω α) ικανοποιητικής επίλυσης των εκάστοτε ζητημάτων και β) καλλιέργειας βοηθητικών τρόπων επίλυσης τυχόν αντίστοιχων -και όχι μόνο- ζητημάτων στο μέλλον είναι ο απόλυτος στόχος κάθε υπεύθυνης και σοβαρής ψυχοθεραπείας.
Τι πρέπει να κάνω πριν τη πρώτη μου συνεδρία;
Τίποτα ιδιαίτερο. Προτείνεται απλά να είστε στην ώρα σας για ευνόητους λόγους.
Τι σημαίνει "θεραπευόμενος/η";
Έτσι επιλέγω να ονομάζω όποιον/α επιλέγει να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί το "ασθενής" αλλά δεν είναι άπαντες ασθενείς ή δεν είναι άπαντες σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας ασθενείς. Μπορεί δηλαδή να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία κάποιος που δεν πληρεί αρκετά κριτήρια για κάποια ψυχιατρική διαταραχή σύμφωνα με τα σύγχρονα διαγνωστικά εγχειρίδια ή μπορεί κάποιος ο οποίος ξεκίνησε θεραπεία πληρώντας κριτήρια για κάποια διαταραχή να μην τα πληρεί από ένα σημείο και μετά. Αντιθέτως, άπαντες κατά τη διάρκεια της θεραπείας προσπαθούν να θεραπεύσουν κάτι, είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά.
Παράλληλα, υπάρχει και η επιλογή του "πελάτης" η οποία όμως εστιάζει στο οικονομικό στοιχείο της συνεργασίας και ως εκ τούτου δεν προτιμάται.
Αλήθεια, πως θα είναι η πρώτη συνεδρία;
Η πρώτη συνεδρία έχει διερευνητικό χαρακτήρα. Σκοπός της είναι να ξεκαθαριστεί αν μπορούν θεραπευτής και θεραπευόμενος/η να συνεργαστούν και ως εκ τούτου ανταλλάζουν ερωτήσεις. Ο θεραπευτής θα ρωτήσει κάποια πράγματα για το παρόν και το παρελθόν έτσι ώστε να γνωρίσει αυτόν και την ιστορία του καλύτερα ενώ ο θεραπευόμενος μπορεί επίσης να ρωτήσει ό,τι τον απασχολεί.
Στο τέλος της συνεδρίας ο θεραπευτής πιθανότατα θα έχει μια γενική εικόνα για το αν μπορεί να συνεισφέρει με τις γνώσεις και την εμπειρία του ή αν θα πρέπει να παραπέμψει σε κάποιον πιο κατάλληλο επαγγελματία. Παράλληλα ο θεραπευόμενος θα κληθεί να μιλήσει για το πώς του φάνηκε του ίδιου η συνεδρία και πως ένιωσε σε αυτή.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων θα κλείσουν μέρα και ώρα για την επόμενη εβδομάδα κατά προτίμηση μια ώρα στην οποία μπορούν να δεσμευτούν και οι δύο για τις ερχόμενες εβδομάδες.
Μήπως χρειάζομαι φαρμακευτική αγωγή;
Η ανάγκη λήψης φαρμακευτικής αγωγής είναι πιθανή. Εφόσον κριθεί ότι είναι πιθανώς χρήσιμο ή απαραίτητο να λάβετε μπορώ να σας παραπέμψω σε έναν/μια ψυχίατρο εμπιστοσύνης μιας και εγώ δεν έχω τη δυνατότητα να συνταγογραφήσω φάρμακα.
Κατά πόσο μπορώ να εμπιστευθώ έναν άγνωστο για τα προσωπικά μου;
Μπορούμε να συμφωνήσουμε σχεδόν όλοι νομίζω ότι η εμπιστοσύνη σε έναν/μια άγνωστο/η δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου. Όταν μάλιστα αυτό αφορά εντελώς προσωπικά ζητήματα τα οποία μπορεί να δυσκολευόμαστε να τα επεξεργαστούμε και εμείς οι ίδοι πόσο δύσκολο άραγε φαντάζει να τα συζητήσουμε με κάποιον άλλο;
Το εύρος στο οποίο θα εμπιστευθείτε τον –άγνωστο αρχικά- ψυχολόγο και το χρονικό σημείο στο οποίο θα το κάνετε είναι μια εντελώς προσωπική σας απόφαση στην οποία κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σας πιέσει. Εάν σας δυσκολεύει αυτό το ενδεχόμενο μπορείτε να δοκιμάσετε σιγά-σιγά μέχρι να νιώσετε άνετα.
Πάντα βέβαια πρέπει να έχετε κατά νου ότι σε μια θεραπευτική συνεδρία το επαγγελματικό απόρρητο είναι θεσμός κοινωνικά, ηθικά και νομικά κατοχυρωμένος που δεσμεύει τον ψυχολόγο για προστασία των όσων μαθαίνει σε κάθε άλλη περίπτωση εκτός από την εξαιρετική περίπτωση που θα μαθαίνει ότι κινδυνεύει η δικιά σας ή κάποιου άλλου ατόμου σωματική ακεραιότητα ή ζωή.
Πόσο κοστίζει μια συνεδρία;
Το κόστος ποικίλει αναλόγως διαφόρων παραγόντων και συναποφασίζεται εξατομικευμένα με το κάθε ενδιαφερόμενο άτομο.
Μπορούμε να κάνουμε συνεδρία μέσω skype;
Ναι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν συνεδρίες μέσω skype κατόπιν σχετικής συνεννόησης.
Τι είναι η ψυχοθεραπεία τέλοσπάντων;
Ψυχοθεραπεία ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία ένας ειδικά εκπαιδευμένος επαγγελματίας ψυχικής υγείας επικοινωνεί με έναν άνθρωπο ο οποίος αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες στη καθημερινότητα του. Μαζί αρχικά «σκαλίζουν» στο παρελθόν, προσπαθούν να το κατανοήσουν έτσι ώστε να καταλάβουν τι σχέση έχει –αν έχει- με τις παρούσες δυσκολίες. Στη συνέχεια με τη νέα γνώση και κατανόηση μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα και το παρόν και να δοκιμάσουν μερικά πράγματα με σκοπό την βελτίωση της ζωής του θεραπευόμενου ατόμου.
Στην Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΘ) το θεραπευόμενο άτομο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και η άποψη του, τα συναισθήματα του και οι σκέψεις του σχετικά με οτιδήποτε συμβαίνει στην θεραπευτική αίθουσα είναι εξέχουσας σημασίας. Τίποτα δε συμβαίνει χωρίς να αισθάνεται άνετα ή/και χωρίς να του κάνει νόημα σε προσωπικό επίπεδο.
Απώτερος σκοπός της ΓΣΘ κατά την ολοκλήρωση της είναι το άτομο να είναι –κατά δύναμιν- θεραπευτής του εαυτού του.
Ο ψυχολόγος μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα;
Όχι. Σε καμία περίπτωση ο ψυχολόγος δεν μπορεί να συνταγογραφήσει φαρμακευτική αγωγή. Ο/Η μόνος/η επαγγελματίας που έχει το δικαίωμα να συνταγογραφήσει φάρμακα είναι ο/η ψυχίατρος.
Ένας ψυχολόγος που κάνει ψυχοθεραπεία οφείλει όμως να έχει εκπαιδευτεί στην κλινική ψυχοπαθολογία και να έχει περιφερειακές γνώσεις σχετικά με τα φάρμακα για να μπορεί να επικοινωνεί ουσιαστικά με συνεργαζόμενους ψυχιάτρους.
Μπορεί η ΓΣΘ να με βοηθήσει σε ένα ιατρικό πρόβλημα;
Βεβαίως. Άλλωστε το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο της υγείας που αποτελεί κομμάτι του θεωρητικού άξονα της ΓΣΘ υποστηρίζει τη στενή σύνδεση μεταξύ σώματος και νου. Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο θεραπευόμενοι να βλέπουν βελτίωση σε ένα πρόβλημα σωματικής υγείας που αντιμετωπίζουν χάρη στην ψυχοθεραπεία την οποία κάνουν.
Είτε επί σκοπού, είτε παραπλεύρως τα οφέλη της ΓΣΘ μπορούν να επεκταθούν και στην σωματική υγεία.