Γιατί στρέφονται πολλοί άνθρωποι στα ζώα; Γιατί κάποιοι αφιερώνονται στα ζώα; Γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι λένε "αγαπώ τα ζώα πιο πολύ από τους ανθρώπους"; Για μένα υπάρχουν 2 αλληλένδετοι κυρίαρχοι λόγοι.
Ο πρώτος αφορά τα ίδια τα ζώα. Είτε μιλάμε για σκύλο είτε για γάτα είτε για ποντικό γίνεται λόγος για πλάσματα τα οποία λειτουργούν κυρίως βάσει κατώτερων νοητικών λειτουργιών ή αλλιώς βάσει ενστίκτων. Τους απασχολεί κυρίως η επιβίωση τους (νερό, τροφή, στέγη, αγάπη) και η αναπαραγωγή τους. Δεν έχουν τη δυνατότητα ανώτερων νοητικά λειτουργικών όπως αναλυτική σκέψη, ψυχολογική σκέψη, η κριτική ικανότητα, η μελέτη, ο προφορικός ή ο γραπτός λόγος. Δεν μπορούν να συμμετέχουν σε πολιτικές ή κοινωνικές διεκδικήσεις, δεν τους απασχολούν εθνικά, κοινωνικά ή φιλοσοφικά ερωτήματα. Δεν λέω ότι είναι "χαζά" φυσικά. Ακόμα και οι πίθηκοι που κάποτε πιστεύαμε έντονα ότι μπορούν να αναπτύξουν τη δυνατότητα επικοινωνίας μέσω νοηματικής γλώσσας (μιας και ανατομικά δεν μπορούν να μιλήσουν όπως εμείς) τελευταία έχει καταρριφθεί αυτό και οι αντίστοιχες μελέτες κρίνονται πια παραφουσκωμένες/φτιαχτές. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως τα ζώα κατά κύριο λόγο εάν τα αγαπήσεις, θα σε αγαπήσουν. Εάν τα προσέξεις, θα σε προσέξουν. Εάν είσαι εκεί για αυτά, θα είναι εκεί για σένα. Θα σου γυρίσουν την αγάπη όσο καλύτερα μπορούν. Ναι ακόμα και οι γάτες :P . Φτάνει με το μύθο των "ανεξάρτητων" γατιών ΕΠΕΙΔΗ δεν είναι σαν τα σκυλιά ακριβώς-ακριβώς. Με τα ζώα η αγάπη είναι λιγότερο περίπλοκη. Τα ζώα δεν έχουν αντζέντα. Δεν θέλουν από σένα να ντύνεσαι κάπως, να συμπεριφέρεσαι κάπως, να εργαστείς/σπουδάσεις ως τάδε, να μιλάς κάπως για να σε αποδεχτούν και να σε αγαπήσουν. Τους αρκείς όπως είσαι. Αρκεί να τα αγαπάς και να τα προσέχεις.
Σημείωση: Τα ζώα σε αυτά μοιάζουν στα μωρά και τα παιδιά. Όλοι έχουμε δει παιδιά να μας αγαπάνε επειδή τα αγαπάμε. Ποιό παιδί κρίνει ή προσπαθεί να περάσει την δικιά του αντζέντα για μας με τον τρόπο που το κάνουμε οι ενήλικες μεταξύ μας; Όλοι έχουμε διαβάσει φράσεις όπως "αγάπα σαν παιδί". Όλοι βλέπουμε παιδιά και ευχόμαστε να μπορούσαμε να ζήσουμε όπως αυτά και να βιώνουμε τα έντονα συναισθήματα που βιώνουν. Χθες το βαφτιστήρι μου χοροπήδαγε 2' καταχαρούμενο επειδή πήρε "Δίπλωμα μικρού εξερευνητή" μετα την επίσκεψη μας σε μουσείο (περίπου) δεινοσαύρων. Δεν ξέρω καν πότε χάρηκα τόσο αυθόρμητα.
Ο δεύτερος αφορά τους ανθρώπους και δη του ενήλικες. Οι ενήλικες ανατομικά έχουμε τη δυνατότητα KAI ανώτερων νοητικά διεργασιών. Μπορούμε να σκεφτούμε διεξοδικά τα πράγματα και να πράξουμε αναλόγως. Είμαστε ικανοί για το καλύτερο αλλά και το χειρότερο. Μπορούμε να είμαστε καταπληκτικοί επαγγελματίες ή γονείς ή φίλοι ή εθελοντές ή ακτιβιστές ή άνθρωποι και να βοηθάμε και να προκαλούμε όλο το καλό του κόσμου αλλά επίσης μπορούμε να είμαστε άθλια κατακάθια εγκληματίες βιαστές απαράδεκτοι πολιτικοί. Μπορούμε να είμαστε ο λόγος που χαμογελάει κάποιος, μπορούμε να είμαστε ο λόγος που κάποιος/α τραυματίζεται σκληρά. Το φάσμα του πως μπορεί να λειτουργήσει ένας άνθρωπος είναι εξαιρετικά μεγάλο. Είναι τόσο μεγάλο που υπάρχουν άνθρωποι που βλάπτουν ζώα. Μπορούμε να αποφασίσουμε να πράξουμε με τον καλύτερο αλλά και με τον χειρότερο τρόπο. Μπορεί να συμπεριφερθούμε σε κάποιον άσχημα επειδή κάποιος άλλος έχει συμπεριφερθεί άσχημα σε μας στο παρελθόν. Και σε ότι κάνουμε έχουμε δεύτερες σκέψεις, αμφιβολίες κλπ κλπ.
Ένας άνθρωπος ο οποίος έχει περάσει δύσκολα στη ζωή του, ο οποίος παρακολουθεί την καθημερινότητα με ένα βάρος στο στήθος έχοντας πληγωθεί από άλλους ανθρώπους λογικό δεν είναι να στραφεί στα ζώα τα οποία δεν θα τον κρίνουν, δεν θα προδώσουν την εμπιστοσύνη του και δεν θα τον αδικήσουν ΕΚΤΟΣ και αν τα βλάψει (και αυτό δεν είναι σίγουρο μάλιστα);
Τα ζώα δεν θα υποστηρίξουν τους δολοφόνους του Ζακ. Δεν θα επιτρέψουν την φυλάκιση 10 χρόνια στη καθαρίστρια. Δεν θα οργανώσουν εθνικιστές παρελάσεις με ακροδεξιά συνθήματα. Δεν θα πουλήσουν όπλα. Δεν έχουν κανένα ρόλο σε όλα αυτά τα σκατά που προκαλούμε οι άνθρωποι μεταξύ μας. Ούτε όμως διαδραματίζουν ρόλο στην επίλυση αυτών.
Για αυτό κάποιοι πενθούν την απώλεια ζώων "σαν" να έχασαν άνθρωπο. Γιατί χάνουν κάτι εξαιρετικά σημαντικό!
Εν πάση περιπτώσει, οι άνθρωποι μπορούμε να τη παλέψουμε πολύ καλύτερα από το πως την παλεύουμε τώρα.
Κείμενο του Νίκου Νακόπουλου
Ψυχολόγος MSc, Ψυχοθεραπευτής CBT